گشنیز
گشنیز (Coriandrum sativum) گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است و در جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا نیز رشد می‌کند. ارتفاع آن نیز تا نیم متر هم می‌رسد. زکریای رازی پزشک و دانشمند مسلمان، گشنیز را برای آرام کردن سردرد و رفع سستی تجویز می‌کرد. البته مطالعات تاریخی از مصرف گشنیز در زمان مصر باستان نیز به ما اطلاع می‌دهند. گشنیز در ایران در شهرستان نهاوند واقع در استان همدان و شهرستان اقلید واقع در استان فارس بیشتر تولید و برداشت می‌شود.
نباید تصور کرد که گشنیز صرفا برای تزئین موادغذایی کاربرد دارد. این سبزی که از نظر تقسیم بندی غذایی در دسته تره بار قرار دارد، دارای موادمعدنی، ویتامین‌ها و بسیاری از مواد آلی می‌باشد که برای رشد و حفظ سلامتی بسیار توصیه شده می‌باشند.
قسمت‌هایی از این گیاه که قابل مصرف می‌باشد شامل ساقه، برگ و میوه آن است. میوه گشنیز دایره ای شکل و به رنگ زرد است. این گیاه در حالت تازه بدبو است و توصیه می‌شود از گشنیز خشک به صورت پودر استفاده شود.
خواص استفاده از گشنیز
- کاهش التهابات پوستی
- درمان بیماری‌های پوستی
- کاهش کلسترول
- درمان اسهال
- تنظیم فشار خون
- درمان زخم‌های دهان
- جلوگیری از کم خونی
- ضد آلرژی
- حفاظت در برابر سالمونلا
- بهبود سلامت استخوان
- بهبود گوارش
- درمان آبله
- تنظیم عادت ماهانه
- مراقبت از چشم
- درمان ورم ملتحمه چشم
- کنترل دیابت
کاربرد گشنیز
سبزی گشنیز توسط بقراط برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می‌شده است و برای جلوگیری از سرایت امراضی همچون بیماری آبله که ناشی از میکروب آبله می‌باشد توصیه میکردند که آب گشنیز را در محل عفونت استعمال کنند. در قرون وسطا نیز برای رفع ضعف جنسی از گشنیز برای درمان استفاده میکردند.
ممنوعیت های استفاده از گشنیز
زنان باردار قبل از انجام آزمایشات و نظر پزشک از مصرف گشنیز دوری کنند؛ اگرچه طی تحقیقاتی از زنان باردار مصرف گشنیز باعث افزایش شیردهی آنان شده است اما بهتر است قبل از اضافه کردن گشنیز به رژیم غذایی زنان باردار با پزشک معالج مشورت شود.
گشنیز خطرات بسیار کمی برای سلامت انسان‌ها دارد، اما مثل هر موادغذایی، ممکن است پوست نسبت به مصرف گشنیز واکنش آلرژیک نشان بدهد. یکی از عوارض جانبی غیر معمول گشنیز که در موارد بسیار کمی مشاهده شده است، حساسیت پیدا کردن برخی بیماران به نور خورشید است. مصرف بیش از حد آن باعث می‌شود نسبت به آفتاب سوختگی بیشتر حساس شوید، که می‌تواند در طولانی‌مدت منجر به سرطان پوست شود.
